Diagnoza psychologiczna małego dziecka obejmuje zazwyczaj trzy spotkania z dzieckiem i jego rodzicami, przy czym w pierwszym spotkaniu z terapeutą najczęściej udział biorą sami rodzice. Podczas tego spotkania omawiany jest powód zgłoszenia oraz zbierany jest wywiad dotyczący dziecka. Aby uzyskać jak najbardziej całościowy i bogaty obraz rodzice pytani są o kwestie związane z przebiegiem ciąży, rozwoju, rodziną, zainteresowaniami oraz stanem zdrowia małego człowieka. W kolejnych spotkaniach w gabinecie obecni są rodzice z dzieckiem lub samo dziecko. Spotkania te polegają na badaniu w postaci obserwacji swobodnej aktywności dziecka oraz zabawy z nim. Po zakończeniu spotkań diagnostycznych rodzicom przekazywane są informacje zwrotne dotyczące wniosków z konsultacji oraz ustalane są ewentualne formy dalszej pomocy.
W przypadku młodzieży w pierwszym spotkaniu zazwyczaj uczestniczą rodzice z nastolatkiem, najczęściej spotkanie to dzielone jest na dwie części (w pierwszej rozmowa przebiega z udziałem rodziców i dziecka, następnie terapeuta rozmawia z samym nastolatkiem). Kolejne dwa spotkania przebiegają zazwyczaj bez udziału rodziców. Podobnie jak w przypadku młodszych dzieci, po zakończeniu konsultacji diagnostycznych rodzicom i nastolatkowi przekazywane są informacje zwrotne dotyczące wniosków z konsultacji oraz ustalane są ewentualne formy dalszej pomocy.
Poniżej wymieniono najczęstsze powody będące przyczyną poszukiwania przez rodziców pomocy psychologicznej dla swoich dzieci. Część zmian, które niepokoją rodziców- np. nasilona lękliwość pomiędzy 2 a 5 rokiem życia – jest naturalną częścią rozwoju człowieka. To, czy obserwowane przez rodziców trudności wymagają interwencji terapeutycznej zależy od bardzo wielu czynników, m.in. od wieku rozwojowego, w jakim znajduje się dziecko, od stopnia ich nasilenia oraz długości trwania, kontekstu pojawienia się, a także zmiany w stosunku do wcześniejszego zachowania dziecka i nastolatka.
U dzieci do około 6-stego roku życia:
- problemy emocjonalne (np. częste i gwałtowne napady złości, nadmierna płaczliwość lub lękliwość, smutek)
- trudności z jedzeniem (np. obserwowany jest brak apetytu lub nadmiernie nasilony apetyt, występuje znaczna wybiórczość w przyjmowaniu pokarmów, pojawiają się problemy w odstawieniu butelki lub piersi)
- trudności ze snem (np. problemy w zasypianiu lub samodzielnym spaniu, koszmary senne, lęki nocne)
- problemy z treningiem czystości (niechęć dziecka do oddawaniem moczu lub kału, opór przed korzystania z nocnika, moczenie mimowolne)
- nasilone lęki separacyjne dziecka (niemożność rozstania z rodzicem)
- trudności obserwowane w zachowaniu (np. unikanie kontaktu wzrokowego, nadwrażliwość zmysłowa, zanik posiadanych już umiejętności)
- nadmierna potrzeba ruchu, trudności w zakresie zdolności do skupiania, koncentracji uwagi.
U dzieci szkolnych oraz młodzieży:
- zaburzenia emocjonalne (np. nadmierna lękliwość i płaczliwość, częste i gwałtowne napady złości, wycofanie emocjonalne, smutek, przygnębienie, apatia)
- zaburzenia zachowania (np. systematyczne łamanie obowiązujących zasad i norm społecznych, ucieczki z domu lub szkoły, poważne niszczenie własności, okrucieństwo wobec ludzi i zwierząt)
- zachowania autoagresywne (np. samookaleczenia, próby samobójcze)
- zaburzenia snu (min. częste koszmary senne, trudności z zasypianiem, częste wybudzanie się)
- urazy psychiczne (np. śmierć bliskiej osoby, doświadczenie choroby somatycznej, rozwód rodziców, przemoc fizyczna, psychiczna oraz nadużycia seksualne)
- nadpobudliwością psychoruchowa
- zaburzenia jedzenia (np. znaczne ograniczenie przyjmowanego jedzenia, znacznie nasilone łaknienie, wybiórczość w przyjmowaniu pokarmów)
- trudności szkolne (opór przed chodzeniem do szkoły, trudności w uczeniu się, częste konflikty z rówieśnikami, brak relacji rówieśniczych, wycofywanie się z kontaktów z rówieśnikami)
- używanie/nadużywanie substancji psychoaktywnych (alkoholu, narkotyków, leków) oraz zachowania nałogowe (w tym min. nadmierne korzystanie z internetu, gier komputerowych, telefonów, mediów społecznościowych czy zakupoholizm).